วาดภาพสีน้ำมันอย่างไร ให้อยู่ได้นานที่สุด

ปกติสีน้ำมันจะทนทานกว่าสีชนิดอื่นอยู่แล้ว แต่ทำอย่างไรให้ภาพของเรามีอายุยืนและคงความงามไปได้นานที่สุดเหมือนตอนเพิ่งเขียนเสร็จใหม่ๆ ปัจจัยหลักที่ทำให้ภาพเขียนคงสภาพได้นาน อยู่ที่อุปกรณ์การวาดและการเก็บรักษา ในบทความนี้จึงขอว่าด้วยเรื่องอุปกรณ์และขั้นตอนในการวาดก่อน เพราะเป็นสิ่งที่ศิลปินสามารถควบคุมได้ว่าต้องการให้งานของตัวเองมีคุณภาพขนาดไหน

ภาพประกอบ : การบูรณะภาพเขียน โดย Baumgartner Fine Art Restoration

ข้อมูลในบทความ แอดไม่ได้คิดเอง แต่เรียบเรียงจากข้อมูลของ George O Hanlon ผู้ก่อตั้งบริษัท Natural Pigment ผู้ผลิตสีและอุปกรณ์ศิลปะชั้นนำในอเมริกา ตัวจอร์จเองเป็นนักวิจัยและทำงานร่วมกับนักวิทยาศาสตร์และนักซ่อมแซมภาพจิตรกรรม ได้สรุปว่าปัจจัยที่ทำให้ภาพสีน้ำมันคงสภาพอยู่ได้นานที่สุด มีดังนี้

1) สีที่ใช้วาด ต้องเป็นเกรด Artist ที่ใช้ Binder เป็นน้ำมันลินสีด เหตุผล : เพราะน้ำมันลินสีดเป็นน้ำมันที่ให้ชั้นสีที่แข็งแรงที่สุด เมื่อภาพเขียนมีโครงสร้างที่แข็งแรงจะไม่หลุดหรือแตกง่าย สำหรับสีขาวหรือสีน้ำเงินอนุโลมให้ใช้น้ำมันวอลนัทได้ Walnut oil จะให้ชั้นสีที่แข็งแรงรองลงมา แต่แห้งช้ากว่าและสีไม่เหลืองเหมือนลินสีด 2) เขียนภาพบน Panel หรือพื้นผิวที่มีความแข็งแรง(Rigid Support) เหตุผล : เพราะการเขียนภาพบนพื้นผิวที่มีความยืดหยุ่น เช่น กระดาษ หรือผ้าใบขึงโครง (Stretched canvas) ทำให้ชั้นสีเกิดความเปราะได้มากกว่าเขียนบน Panel หรือพื้นผิวที่มีความแข็งแรง(Rigid Support) เช่น แผ่นโลหะ แผ่นไม้ หรือถ้าใครชอบเขียนบนผ้าใบก็นำผ้าใบมาทากาวยึดติดกับ Panel แทนได้เหมือนกัน 3) ควรใช้มีเดียมให้น้อยที่สุดหรือไม่ใช้เลย ถ้าจำเป็นต้องใช้ควรใช้น้ำมันลินสีด เหตุผล : ยิ่งผสม medium ลงไปในสี ไม่ว่าจะเป็น เรซิ่น,แว๊กซ์,ลิควิน,น้ำมันสนหรือน้ำมันต่างๆ ยิ่งทำให้ภาพเขียนเปลี่ยนสภาพเร็วขึ้น วิธีที่ดีที่สุด คือ การใช้สีน้ำมันจากหลอดเพียวๆ โดยไม่ใช้มีเดียม หรือผสมลินสีดเพียงเล็กน้อยเท่านั้นพอให้สีลื่น 4) หลีกเลี่ยงการใช้ Zinc white เหตุผล : มีผลวิจัยออกมาแล้วว่า Zinc white (PW4) หรือ Zinc oxide ทำให้ภาพเขียนเปราะและแตกก่อนวัยอันควร ยิ่งใช้สี Zinc White หนาๆ สีจะยิ่งแตกเร็วขึ้นภายในเวลาไม่กี่สิบปีเท่านั้นไม่ต้องพูดถึงหลักร้อยปี ด้วยเหตุนี้ผู้ผลิตสีหลายรายจึงเลิกใช้ Zinc white กันแล้ว (แต่ยังมีหลายยี่ห้อที่ใช้อยู่ไม่เปลี่ยนสูตร) ผลงานวิจัยเกี่ยวกับ Zinc oxide หาอ่านได้ในเวปไซต์ของผู้ผลิตสีอย่าง Natural Pigment และ Goldenค่ะ อย่างไรก็ตามถ้าจำเป็นต้องใช้สีที่มี Zinc white อยู่ เค้าแนะนำให้วาดบน Panel และเขียนแบบบางๆ ไม่ควรใช้สีหนาค่ะ 5) วิธีการเขียนภาพที่ทำให้อยู่ได้นานที่สุด คือ เขียนภาพใช้สีเพียวๆ จากหลอด โดยไม่ใช้ medium เขียนบางๆ ด้วยพู่กันแห้ง (Dry brush) ค่อยๆซ้อนเลเยอร์ด้วยการใช้พู่กันแห้งปัดไปเรื่อยๆ หรือถ้าจำเป็นให้ใช้ลินสีดเพียงเล็กน้อยเท่านั้น และหลีกเลี่ยงการเขียนสีหนาแบบ Impasto เพราะสีหนาๆ ก้อนๆ เป็นสิ่งที่ยากในการบูรณะ เพราะเป็นส่วนที่จะแตกก่อนเพื่อน หลังจากอ่าน...ความรู้สึกของแอดคือ---ถ้าทำตามหมดทุกข้อจะลำบากหน่อย โดยเฉพาะข้อสุดท้ายนี่---บางคนอาจจะต้องเปลี่ยนวิธีการวาดใหม่หมดแบบทุบหม้อข้าวทิ้งเลยทีเดียว แต่ถือว่าเป็นการนำเสนอข้อมูลอีกด้านจากนักวิจัยและนักบูรณะภาพเขียน ให้อ่านเพลินๆ สำหรับผู้ที่ต้องการ Best Practice แล้วกันนะคะ

สำหรับแอดคิดว่าตรงไหนปรับได้ก็ปรับ ตรงไหนไม่ได้จริงๆ ก็ยืดหยุ่นไปตามสถานการณ์และอุปกรณ์ที่หาซื้อได้ค่ะ

#ฺoilpainting #oilpaintinglongevity #สีน้ำมัน #ภาพสีน้ำมัน #ภาพเหมือนสีน้ำมัน #รับวาดภาพเหมือนสีน้ำมัน